İstanköyde daha önce Türklere ait birçok mezarlık olmasına rağmen şehir içinde kalmaları ve yerleşim yerlerine yakınlıklarından dolayı zamanla kaldırılmış ve mezar taşları günümüzde halen kullanılan ve Germe köyünde bulunan iki aded mezarlıkta toplanmışdır. Çoğu mezartaşı eski Türkçe (Osmanlı Türkçesi) olduğu için halk tarafından korunulmasına her nekadar özen gösterilse de bir kısmı zaman içinde tahrip olmuşdur. İlerleyen bölümlerde bu mezar taşları fotoğraflar ile birlikte kime ait olduğu belirtilerek ve önemli gördüklerimiz taşların tam metinlerini vererek tekrar bahsedilecekdir.

Günümüzde olmayan bazı Eski Türk Mezarlıkları:

Kefaloz Kalesi içinde Eski Türk Mezarlığı

Moruk Camisi Avlusu Mezarlığı

Dedeler Okulu Mezarlığı

Yedi Efendiler Mezarlığı

Kumburnu Mezarlığı

Kefaloz Mezarlığı

Lonca Meydanı Mezarlığı

Nerenç Kalesi Mezarlığı

Pili Köyü Mezarlığı

Andimahi Kalesi Mezarlığı

Şehir içinde Cezairli Hasan Paşa Camii (Lonca Camii) yanında, dar bir yolun camiden ayırdığı ve şu anda içinde iki adet mezar olan bir mezarlık vardır. Vaktiyle cami avlusunun bir parçası olduğu anlaşılan bu mezarlık içinde 1110 (1698) senesini taşıyan kabir taşlarının varlığına bakılırsa, caminin 1190 (1776) yılında, bu mezarlığın yanına sonradan inşa edilmiş olduğu ortaya çıkmaktadır[1].

Sözünü ettiğimiz mezar taşında şunlar yazılıdır:

“Merhume ve mağfure Kara Mustafa Paşa’nın kızı Hatice Hanım ruhu için el fâtiha 1110” 1698[2].

Yukarıda bahsi geçen mezar taşını Sayın Zeki Çelikkol’un adayı ziyareti sırasında görüp not olmış olması çok büyük bir şansdır. Çünkü günümüzde bu mezarlık tahrip olmuş ve bu mezar taşı gömülmüşdür. İlerde yine burada bulunan ve iki parçaya ayrılmış bir diğer mezar taşının resimleri verilmişdir.